اهداف: سالمندي دوره اي است که با تغييرات فرسايشي تدريجي، پيشرونده و خود به خودي، در بيشتر دستگاه ها و عملکردهاي فيزيولوژيک بدن همراه است. از اين تغييرات، مي توان به تغييرات در دستگاه هاي درگير در کنترل تعادل اشاره کرد که مي تواند سالمندان را در معرض صدمات جدي ناشي از کاهش تعادل از جمله شکستگي هاي استخواني قرار دهد و جامعه را متحمل هزينه هاي درماني بالايي کند. از اين رو، هدف از اين تحقيق بررسي عملکرد حرکتي سالمندان به دنبال تمرينات يوگا و پيلاتس بود.مواد و روش ها: اين تحقيق نيمه تجربي با استفاده از طرح پيش آزمون – پس آزمون گروه هاي تصادفي انجام شد که در آن مردان سالمند چاق بالاي 60 سال (62.2±1.6 سال) به صورت تصادفي به 3 گروه تمرينات يوگا (21 نفر)، گروه پيلاتس (20 نفر) و کنترل (20 نفر) تقسيم شدند. تمرينات يوگا به مدت 8 هفته و 3 جلسه در هفته انجام مي شد و شامل تمرينات آسانا، تمرينات پراناياما و تمرينات مراقبه بود. جلسات تمرين پيلاتس به سه مرحله گرم کردن، تمرينات اصلي و بازگشت به حالت اوليه تقسيم و تمرينات در حالات مختلف خوابيده، نشسته و ايستاده اجرا مي شد. حرکات از ساده شروع و به تدريج بر شدت آنها افزوده مي شد. تمرينات پيلاتس نيز به مدت 8 هفته و 3 جلسه در هفته انجام مي شد. در اين پژوهش، آزمون هاي عملکرد حرکتي (آزمون قدرت عضلاني اندام تحتاني، تعادل ايستا، تعادل پويا و انعطاف بدني) به کار گرفته شد و براي تجزيه و تحليل داده ها، آزمون تحليل واريانس يک طرفه و آزمون تعقيبي توکي مورد استفاده قرار گرفت. براي سنجش تعادل ايستا برحسب ثانيه و صدم ثانيه از آزمون استورک استفاده شد. در اين آزمون سالمند روي کف پاي برتر مي ايستاد و کف پاي ديگر خود را روي کناره داخلي زانوي پاي اتکا به گونه اي قرار مي داد که انگشتان کاملا روبه پايين و دست ها در طرفين روي تاج خاصره قرار گيرد. با علامت آزمونگر آزمودني پاشنه پاي برتر را از روي زمين بلند و تاجايي که مي توانست تعادل خود را حفظ مي کرد. براي سنجش انعطاف پذيري از آزمون ولز استفاده شد. آزمودني با پاهاي کاملا کشيده روي زمين مي نشست و کف پاهايش را به جعبه انعطاف سنج مي چسباند و با خم کردن بدن به جلو بدون خم کردن زانوها، با کمک نوک انگشتان هر دو دست اهرم روي جعبه را به طرف جلو حرکت مي داد و تا جاي ممکن به جلو خم مي شد. براي اندازه گيري تعادل پويا، آزمون بالا و پايين رفتن از پله به کارگرفته شد. در اين آزمون، آزمودني ها هفت بار از يک صندلي با ارتفاع 20 سانتي متر بالا و پايين مي روند. فرد با يک پا بالا مي رود و به دنبال آن پاي ديگر را به بالاي صندلي مي برد و درادامه، ابتدا پاي اول و درنهايت، پاي ديگر را پايين مي آورد. هربار تکرار اين حرکات يک مرتبه محسوب مي شد و زماني که آزمودني هفت مرتبه اين کار را انجام مي داد، رکورد زماني ثبت مي شد. براي سنجش قدرت عضلاني پايين تنه و پاها، آزمون صندلي ايستاده مورداستفاده قرار گرفت. آزمودني درحالي که لبه يک صندلي نشسته بود، طي 30 ثانيه مي بايست تا حد توان خود مي ايستاد و دوباره به وضعيت نشسته برمي گشت. ميانگين تعداد دفعات انجام اين حرکت در دو دوره زماني 30 ثانيه اي به عنوان رکورد نهايي محسوب مي شد. براي تحليل داده ها، از آزمون تحليل واريانس يک طرفه و آزمون تعقيبي توکي استفاده شد.يافته ها نتايج پژوهش حاضر نشان داد پروتکل تمريني پيلاتس و يوگا موجب افزايش وزن عضلات و کاهش درصد چربي در اندام تحتاني آزمودني ها مي شود (P£0.05) و بهبود معني داري در نمرات آزمون تعادل ايستا، پويا، قدرت عضلاني اندام تحتاني و انعطاف بدني به وجود مي آورد (P£0.05). اين در حالي است که اختلاف معني داري بين دو گروه تجربي در بهبود عوامل مذکور گزارش نشد (P³0.05).نتيجه گيري: بر اساس يافته هاي اين پژوهش، به کارگيري تمرينات يوگا و پيلاتس تعادل ايستا و پويا، قدرت عضلاني اندام تحتاني و… بهبود مي بخشد. ازآنجايي که بهبود متغيرهاي عملکرد حرکتي مذکور تاثير بسزايي در جلوگيري از افتادن سالمندان دارد؛ بنابراين، به کارگيري اين تمرينات براي سالمندان توصيه مي شود.